Een echte ondernemer wordt wel franchisenemer!

Heb je ook wel eens de reactie gehad: “Franchising? Uhmm…, maar dan ben je toch eigenlijk geen echte ondernemer?” Er bestaan nogal wat twijfelachtige denkbeelden die franchising in een verkeerd daglicht stellen. Gevolg: aspirant-franchisenemers haken af op basis van misvattingen! Een slechte zaak voor franchisend Nederland. Hoogste tijd om een aantal van deze misvattingen hierbij eens aan de kaak te stellen.

‘Een goede ondernemer wordt geen franchisenemer’

Wie is nu eigenlijk de betere ondernemer? De eigenaar van een eetcafé of de eigenaar van een McDonald’s? De eigenaar van een ijzerwinkel of de eigenaar van een Praxis? De lokale kruidenier of de eigenaar van een Albert Heijn? Zeg het maar. Veel franchisenemers verdienen in elk geval beduidend meer geld dan de gemiddelde ondernemer. Om over het slagingspercentage maar niet te spreken. In veel branches is ondernemen zonder vorm van samenwerking al bijna niet meer mogelijk. Goed ondernemerschap is maar net wat je eronder verstaat. In elk geval zegt de hoogte van het bedrijfsresultaat meer over goed ondernemerschap dan wel of niet franchisen.

‘Als franchisenemer ben je afhankelijk/als ongebonden ondernemer ben je onafhankelijk’

Wie heeft het nog nooit gehoord: “Word je franchisenemer? Kun je het dan niet alleen?” Het antwoord: ondernemers hebben altijd andere ondernemers nodig. Denk maar aan je leverancier, je financier en je accountant. We zijn nu eenmaal niet alleen op de wereld. Door technologische vooruitgang en mondialisering nemen de ‘onderlinge afhankelijkheden’ alleen maar toe. Wat geldt voor franchisenemers geldt dus voor alle ondernemers, alleen met een andere invulling. Natuurlijk is de afhankelijkheid bij franchising groter, maar er is wel sprake van een gemeenschappelijk belang (omzet, marktaandeel et cetera). De afhankelijkheid is bovendien wederzijds, want franchisegever en franchisenemer hebben elkaar nodig. Los van elke discussie over afhankelijkheid geldt ook hier: het gaat erom wat het je ‘onderaan de streep’ oplevert.

‘Je hebt als franchisenemer weinig invloed op je rendement’

Kort gezegd wordt de ondernemingswinst van de franchisenemer beïnvloed door de formule, de locatie en de ondernemer. Franchisen op zich is dus zeker niet het enige wat de hoogte van het rendement bepaalt. Het verhogen van omzet of brutomarge en het beheersen van de indirecte kosten (bijvoorbeeld personeelsinzet) zijn punten waarbij de franchisenemer in belangrijke mate zelf ‘aan de knoppen draait’. Eerlijk is eerlijk: sommige kosten zoals huurlasten zijn soms niet of nauwelijks beïnvloedbaar. Je kunt er echter vergif op innemen dat de huurlasten van een particuliere ondernemer op een gelijkwaardige locatie zeker niet lager zullen zijn. De invloed van een franchisenemer gaat vaak verder dan je denkt, zeker wanneer je actief stuurt op punten die het rendement verhogen. Als de franchisegever ook nog eens goede stuurinformatie aanbiedt, heeft een franchisenemer juist veel invloed op het rendement.

‘Als franchisenemer heb je niets te zeggen over het formulebeleid’

Binnen iedere franchiseorganisatie worden ‘spelregels’ gehanteerd (vastgelegd in een franchiseovereenkomst en een handboek). Deze spelregels zeggen als het goed is ook iets over de inspraak van franchisenemers in het formulebeleid. Vaak is opgenomen dat de franchisegever de eindbeslissing heeft. Vertaling van het beleid naar de dagelijkse praktijk lukt echter niet zonder een breed draagvlak onder de franchisenemers. Overleg in de franchiseraad en commissies, maar ook specifieke instrumenten zoals tevredenheidsmetingen, bewijzen dat er voldoende manieren zijn waarop franchisenemers wel degelijk het formulebeleid kunnen beïnvloeden. Het is net als je stem uitbrengen bij verkiezingen. Maak je als franchisenemer geen gebruik van de inspraakmogelijkheden, dan heb je eigenlijk ook geen recht van spreken.

‘Het uit handen geven van taken werkt negatief op het ondernemerschap van de franchisenemer’

Iedere ondernemer besteedt werkzaamheden uit. Je kunt nou eenmaal niet overal verstand van hebben. Een goede taakverdeling tussen franchisegever en franchisenemer is het resultaat van een gedegen ‘make or buy’ analyse. De franchisenemer moet op kosten kunnen besparen en moet zich kunnen concentreren op zaken die écht van belang zijn in het ondernemerschap, zoals de verkoop! In succesvolle franchiseformules werkt het uit handen geven van taken in de bedrijfsvoering dus juist positief in plaats van negatief.

‘Uniforme richtlijnen bieden te weinig voordelen’

Bij het exploiteren van een franchiseformule is sprake van uniforme richtlijnen. Hiermee wordt bedoeld dat je bepaalde dingen allemaal op dezelfde manier uitvoert. In sterke formules zijn dit richtlijnen waarvan aan kan worden getoond dat zij kosten besparen, kwaliteit waarborgen of effectiviteit verhogen. Bovendien geldt dat je meer van elkaars successen kunt leren als je niet zomaar wat doet, maar de exploitatie van de formule op kritische onderdelen met andere franchisenemers kunt vergelijken. Wanneer uniforme richtlijnen te weinig voordelen bieden, is dit geen zwakte van franchising maar een zwakte in de betreffende franchiseorganisatie!

Hoe bepaal je nu of franchising bij je past? Hier de belangrijkste tips:

• Kijk verder dan de term franchising. Kijk vooral hoe het door een franchiseorganisatie wordt toegepast. De ene organisatie is de andere niet.
• Bepaal zelf je oordeel over een franchiseformule. Wat past bij de een, past lang niet altijd bij de ander.
• Er is steeds meer informatie beschikbaar (waaronder checklists) waarmee je je gedegen op franchising of op specifieke formules kunt oriënteren. Maak hier gebruik van!
• Laat je niet leiden door misvattingen!